NGÔN NGỮ BÌNH DÂN

        

 QUÁN  THOẠI

 















 Quán thọai là cách nói dân dã , nói ra thì ai cũng hiểu nhưng nhiều lúc không giải thích được .

 Nhiều câu nói thấy nó gần gũi với mình làm sao, đôi lúc lại chính xác với tình tiết đang xảy ra .

  Tôi xin chép một vài chuyện nhỏ để các bạn đọc thư giãn trong những lúc trà dư tửu hậu .  


                                                                  *

  Còn nhớ , có lần đám rước dâu của anh thứ hai tôi đi bằng ghe máy , tức là đi với chiếc ghe trên có đặt một cái máy Koller phía sau, tương tự như các ghe máy khác ở vùng sông nước .

   Ghe máy ra kinh xáng nước chảy xiết . Trên ghe là nguyên cả họ đàng trai khoản 20 người . Lúc ấy người chị họ tôi : Chị Tám Rãnh  là một người có tính tình như con trai , đề nghị với chú tài công để cho chị lái thử ! Chị nói rằng lái vỏ lãi thì chị lái đã quen không có sao đâu .   

  Nhưng khi bác tài tốp ga , giao cần lái cho chị thì do lính quýnh , chị rồ máy và chiếc ghe quay ngang tưởng chừng như sắp lật úp ! Mọi người trên ghe đều sợ hết hồn ...

  Bác Hai tôi (Ba của chị Tám Rảnh ) đứng lên quát :

   - Đồ con gái lấy lê !!

   Ý ông chưỡi chị Tám LẤY LE .

  Ồ từ lấy le , việc le ...nói ra thì ai cũng hiểu nhưng nó hoàn toàn không có trong ngôn ngữ chính thống của ta .

   Từ đó trong nhà tôi khi có một việc tương tự như vậy , chúng tôi nói nhạo : "Đồ lấy lê " !!

    

                                                                   

 Một lần kia tôi có dịp đi Cà Mau chơi. Đến nhà người chị thứ Năm tôi nghe chị dùng từ Thầy Chạy  !

  Tuy là mới nghe lần đầu nhưng tôi hiểu ngay ý nghĩa của nó .

   Hỏi thằng con trai của chị dạo nầy làm ăn ra sao ? Chị đáp gọn lỏn :

   - Thằng đó bây giờ thầy chạy !

                                                                    *

   Ồ thằng cha đó sến lắm !

   Tôi đã có 1 entry nói về "sến" rồi nên không nói nữa . Song từ sến không phải chỉ dùng riêng cho âm nhạc mà nó được xài rất phổ biến trong các lãnh vực khác : Ăn mặc sến; cắt tóc sến, nhà trang trí sến , ăn nói sến ...

   Biết bao tình huống của cuộc sống đã bị người đời gán cho tiếng sến và nó đã làm "quê"  bao nhiêu người ?

                                                                 

  Một lần , trong quán cà phê tôi ngối cạnh bàn hai chàng trai trẻ . Họ tán gẫu với nhau . Một người nói :

   - Con nhỏ đó hết sẩy !

   Tôi biết rằng cậu chàng đang ca tụng một cô nàng nào đó . Nhưng tại sao lại "hết sẩy" ?

  "Sẩy" nghĩa đen là mất (lose) , không còn nữa, thất lạc ...

   Khi đi câu cá , một con cá lớn cắn câu, người đi câu giựt mạnh , thường là bắt được cá , nhưng cũng có khi ... Sẩy do quát lưỡi câu hay đứt dây câu !

  Không bắt được con cá là sẩy rồi !

 Nói như vậy để các bạn thấy rằng sẩy là mất, mà hết sẩy là không mất , là dính.

  Thế tại sao nói : "Con nhỏ đó hết sẩy " ?

   Nhưng ta nghe vẫn hiểu ý nghĩa thật của nó. 

  Tóm lại không thể giải thích các cụm từ quán thoại theo nghĩa chung nhất mà phải bằng cuộc sống thực tế .

                                                              *

   Một lần tình cờ tôi nghe hai bà cũng ngồi trong quán nước nói chuyện với nhau .

   - ....

   -  Nó là con ghệ nhí của thằng chả !

  Tôi hiểu ngay lập tức , nhưng đố thằng cha nước ngòai nào biết được "con ghệ nhí" là con gì ??

   Thật không có từ nào hay hơn cụm từ "con ghệ nhí" để diễn tả một cô gái trẻ là bồ bịt của ai đó , thường là một người lớn tuối (nhí đối với già mà !)

 Đã là "ghệ" thì không có ghệ ...sồn sồn hay ghệ già mà phải là ghệ nhí mới được !!

  Hoặc có khi người ta nói :

   - Thằng đó bây giờ ghệ gộc dữ lắm ! 


                                                                 *

  Ngôn ngữ bình dân dạng như tôi vừa nói ở trên rất đa dạng và phong phú không sao kể hết . hồi trước 75 người ta nói là ngôn ngữ của lính .Tôi chỉ kể một vài câu từ tiêu biểu, còn lại để các bạn "còm" lên cho vui .

                                                                                     26/8/2009