Thứ Sáu, 11 tháng 9, 2009

ÂM NHẠC SÀI GÒN TRƯỚC 75



TOÀN CẢNH TÂN NHẠC MIỀN NAM




Bước vào những năm 63 – 70 của thập kỷ trước , phong trào Kich động Nhạc va Nhạc trẻ bắt đầu xâm nhập mạnh , các ca khúc lãng mạn hay lá cải gần như chìm lắng nhường cho nhạc ngoại quốc được Việt hóa , lý do bộ thong tin & tâm lý chiến bấy giờ ra lệnh các nhạc phẩm VN phải có lời mang tính ca tụng người lính hay tính chiến đấu.

Những nhạc phẩm sặc mùi chiến tranh tâm lý chiến như Lính dù lên điểm, Người ở lại Charlie, Đám cưới nhà binh, Hoa biển, Anh không chết đâu em, Câu chuyện chiếc cầu đã gãy, Kỷ vật cho em, Mùa thu chết v.v.. ra đời. Loại Kich Dong Nhac , nhạc VN tâm lý chiến có Trần Trịnh viết cho Mai Lệ Huyền lúc đó đang còn sống chung ( sau Mai Lệ Huyền lấy một đạo diễn trên Đài truyền hình số 9 rồi mới vượt biên ), hát cặp với Hùng Cường thuộc loại ăn khách.

Nhật Trường – Trần Thiện Thanh viết cho chính anh cùng với Thanh Lan; Còn Khánh Ly, Lệ Thu chỉ nỉ non hát những bài của Phạm Duy như Mùa Thu Chết, Kỷ vật cho Em, Giọt mưa trên lá… Còn các nhạc sĩ khác không có nhạc phẩm mới chỉ cho ca sĩ nhai đi nhai lại các bài hát cũ.


Vì vậy nhạc Pop Rock – Việt hóa ăn khách do không nằm trong lệnh của bộ thông tin & tâm lý chiến. Những ca khúc trữ tình như Hởi người tình La-ra nhạc phim Dr.Zivago, Roméo Juliette, Giàn thiên lý đã xa, Khi xưa ta bé, Lịch sử một chuyện tình… được ra đời. Trước đó xuất hiện cùng những ca sĩ ban nhạc Black Caps , Les Vampires , Rockin Stars , The 46 , Fanatiques , Spotlights , va` phong trao` Viet Hoa’ như Phượng Hoàng , Mây Trắng ( Lê Hựu Hà, Nguyễn Trung Cang, Trung Hành, Elvis Phương ), CBC ( Bích Liên ), Crazy Dog ( Những đứa con của cặp nghệ sĩ Việt Hùng – Ngọc Nuôi với Ngọc Bích đầu đàn )
 

             đem mua

 
 
Ba Con Mèo ( có Vi Vân, Julie và Mỹ Hòa ), Tú Hà Thúy ( Anh Tú, Khánh Hà, Thuy’ Anh ) và những ” thủ lãnh ” phong trào lúc đó là Nhac Tre : Trường Kỳ, Tùng Giang, Đức Huy , Kỳ Phát , Nam Lộc .


Nên phải nói rằng nền ca nhạc ở Sài Gòn từ những năm 60 đến 75 mới thực sự có nhiều điều để nói, vì trước đó thời Ngô Đình Diệm cấm mở khiêu vũ trường, nên sinh hoạt tân nhạc còn trong phạm vi thu hẹp chỉ có Đài phát thanh, Phòng trà và Đại Nhạc Hội. Trong thời gian này có Ban Thăng Long với Hoài Trung, Hoài Bắc, Thái Thanh, Thái Hằng, nhạc hài hước có Trần Văn Trạch, song ca Ngọc Cẩm – Nguyễn Hữu Thiết hay Thúy Nga với tiếng đàn phong cầm ( sau thành vợ Hoàng Thi Thơ ) , Duy Trác, Bạch Yến, Thanh Thúy , Minh Hiếu , Phương Dung, Ánh Tuyết , Cao Thái…


Do thiếu hụt ca sĩ, các tay tổ chức Đai Nhạc Hội thường đưa vào các tiết mục múa của Lưu Bình, Lưu Hồng, Trịnh Toàn, kịch nói chưa phát hiện ra Kim Cương, Thẩm Thúy Hằng, La Thoại Tân, Vân Hùng… chỉ có những nghệ sĩ gần đứng tuổi như Phùng Há, Bảy Nam, Năm Châu, Ba Vân, Bảy Nhiêu, Hoàng Mai, Anh Lân, Kim Lan, Kim Cúc, Túy Hoa, Xuân Dung hay cua-rơ Phượng Hoàng Lê Thành Cát kịch sĩ nghiệp dư chiếm lĩnh sân khấu cùng kịch sĩ đất Bắc như Lê Văn, Vũ Huân, Vũ Huyến…

Thời gian 1965 – 1975 giới thưởng thức tân nhạc bắt đầu chia khán giả cho từng loại ca sĩ :

- SVHS thì thích những giọng hát của Thanh Lan, Khánh Ly, Lệ Thu, Xuân Sơn, Anh Khoa, Jo Marcel, Sĩ Phú , Paolo Tuan , Elvis Phương bởi khi hát có chọn lọc nhạc phẩm mang tính nghệ thuat cao cấp .


- Đại đa số quần chúng lại thích nghe Thanh Thúy, Minh Hiếu, Phương Dung, Thanh Tuyền, Túy Hồng, Nhật Trường, Thái Châu hát những nhạc phẩm bậc trung nẳm giữa nghệ thuật và thị hiếu.

Còn lại các ca sĩ như Chế Linh, Duy Khánh, Hùng Cường, Mai Lệ Huyền, Phương Hồng Quế, Sơn Ca, Giang Tử, Trang Thanh Lan, Thanh Hùng , Trang Mỹ Dung, Thiên Trang hát các bài được soạn theo kiểu tiểu thuyết lá cải như Chuyện tình Lan và Điệp, Nhẫn cỏ cho em, Đồi thông hai mộ, Rước tình về với quê hương … được giới bình dân ưa thích.

Cho nên giới sản xuất băng nhạc bấy giờ rất kén ca sĩ hát cho nhãn băng nhạc, nếu nhãn băng nhạc nào có những Lệ Thu, Khánh Ly, Elvis Phương , Paolo Tuan , Thanh Lan v.v… thì sẽ không có những Chế Linh, Giao Linh, Trang Mỹ
 
Dung , Giang Tử, Duy Khánh v.v…
 
 

                                  thủ bút TCS

   
Khán thính giả đã phân chia hạng bậc ca sĩ nhạc phẩm để thưởng thức . Ông bầu Ngọc Chánh liền cho ra nhiều nhãn hiệu băng mong chiếm trọn thị trường, vì làm băng nhạc phải nhạy bén với lớp người thưởng ngoạn do đã phân chia ra từng lớp :

- Shotguns dành cho lớp người có trình độ thưởng thức cao.

- Nhãn băng Thanh Thúy dành cho mọi tầng lớp khán thính giả.

- Nhãn băng Hồn Nước có Chế Linh, Duy Khánh, Trang Mỹ Dung, Phương Hồng Quế v.v…

- Phục vụ thành phần cao niên hoài cổ có băng nhạc Tơ Vàng của Văn Phụng Châu Hà, quy tụ những ca sĩ di cư từ đất Bắc như Duy Trác, Châu Hà, Kim Tước, Thái Thanh, Sĩ Phú qua những nhạc phẩm tiền chiến của Văn Cao, Đoàn Chuẩn, Từ Linh, Dương Thiệu Tước, Nghiêm Phú Phi, Phạm Duy, Phạm Đình Chương… vừa có nhạc tiền chiến vừa có nhạc hiện đại của những nhạc sĩ tên tuổi.

- Tầng lớp SVHS có nhãn bảng hiệu Shotguns, Khánh Ly, Jo Marcel để nghe nhạc phẩm Phạm Duy, Phạm Đình Chương, Trịnh Công Sơn, Vũ Thành An, Từ Công Phụng, Ngô Thụy Miên, Y Vân, Phạm Thế Mỹ, Nguyễn Ánh 9…

Giới bình dân có rất nhiều nhãn hiệu băng như Hoàng Thi Thơ, Họa Mi, Hồn Nước, Chế Linh, Âm Thanh, Trường Sơn, Nguồn Sống qua nhạc phẩm Châu Kỳ, Mạnh Phát, Anh Việt Thu, Đỗ Lễ, Trầm Tử Thiêng, Vinh Sử, Tú Nhi, Hàn Châu, Song Ngọc, Duy Khánh, Thanh Sơn, Y Vũ, Trần Trịnh, Tâm Anh, Đynh Trầm Ca…
 
                        Photobucket
 
- Nhạc trẻ có nhóm Trường Kỳ, Tùng Giang, Kỳ Phát đều có nhãn băng nhạc riêng, riêng kiosque của chị em Thúy Nga ( không phải vợ Hoàng Thi Thơ ) lúc đó chỉ chuyên sang nhạc đĩa nhac Ngoai Quoc nước ngoài mang nhãn Selection hay Anna / Hon Hoang .

Thế giới ca nhạc Saigon VN đã phân chia thứ bậc theo sự thưởng ngoạn, ca sĩ cũng được phân chia ngôi thứ rõ ràng, đó là đặc tính của tân nhạc miền Nam ngày trước… tháng 04 /1975 .

                                                          28/07/2009
                                                           Thiên Việt

11 nhận xét:

  1. " SVHS thì thích những giọng hát của Thanh Lan, Khánh Ly, Lệ Thu, Xuân Sơn, Anh Khoa, Jo Marcel, Sĩ Phú , Paolo Tuan , Elvis Phương bởi khi hát có chọn lọc nhạc phẩm mang tính nghệ thuat cao cấp ."

    Đúng cho lứa tuổi bọn tôi lúc ấy quá. Nhưng thật sự không nghĩ rằng mình thuộc loại thưởng ngoạn "nghệ thuật cao cấp", chỉ thấy thích vì phù hợp và một phần theo phong trào chung ở học đường.

    Về nhà, thì theo "gu" của ba, ông thích Hoàng Oanh, Thanh Thúy, Hà Thanh.... Cứ hay nói " cô này có giọng nghẹt mũi..." nhưng ngày nào cũng nghe cô ấy hát, nghe riết nhập tâm. Giờ nhắm mắt lại vẫn nhớ như in giọng Hà Thanh với "Chiều mưa biên giới" mà mãi đến bây giờ tôi vẫn chưa thấy rung động trước một ca sĩ nào khác khi hát bài này.
    Một thời xôn xao, đầy ắp kỷ niệm của thời áo trắng. Anh làm tôi nhớ quá những ngày ấy. Mỗi bài hát mới "ra lò" là được lũ học trò chúng tôi đón nhận rất nhiệt tình, rồi chụm đầu lại tập hát, đứa nào cũng muốn mình là người "phát hiện" bài hát mới trước tiên.
    Tôi cũng thuộc những "Thú đau thương, giàn thiên lý đã xa, chuyện tình, hỡi người tình La-ra..." nữa đấy.
    Tất cả đều trở thành quá vãng, nhắc lại, ngậm ngùi anh nhỉ.

    Trả lờiXóa
  2. Hậu sanh, không biết gì, lại chỉ đọc và comment một câu bâng quơ. Hi. Hi.

    Trả lờiXóa
  3. có ai tiền sanh đâu ? cũng bâng quơ đại nè

    Trả lờiXóa
  4. @Tài: "Hậu sanh" là sanh ra nặng...đùm đề, chữ Hậu ở đây theo nghĩa trong "hậu hỉ", chứ không phải hậu trong "tiền dâm hậu...sanh"
    hí hí...!

    Trả lờiXóa

  5. Vô nhà tui đấu nhau vui quá hén ? Hai cha nầy còn nợ nhau nhiều đó nghen ?

    Trả lờiXóa
  6. anh Sơn hay quá ta... cứ đụng vào người đó là chảy máu người này là sao ta???

    Trả lờiXóa
  7. Nghe người ta nói ở đây có chuyện, nên vào đây coi thử. Chắc anh TD bỏ bớt nên chỉ thấy chút chút thôi. Có lẽ các bạn hơi lạc đề rồi. Đề tài là " Âm nhạc Sài Gòn trước 1975 ". Bài viết khá công phu tuy rằng có một vài chỗ sai sự thật và mâu thuẩn nữa. Tôi chỉ chú trọng vài ngộ nhận cơ bản của tác giả Thiên Việt. Các phần khác để những bậc am tường sinh hoạt âm nhạc trước 1975 ở Sài Gòn lên tiếng. Cám ơn anh TD.
    Trích : " Bước vào những năm 63 – 70 của thập kỷ trước , phong trào Kich động Nhạc va Nhạc trẻ bắt đầu xâm nhập mạnh , các ca khúc lãng mạn hay lá cải gần như chìm lắng nhường cho nhạc ngoại quốc được Việt hóa , lý do bộ thong tin & tâm lý chiến bấy giờ ra lệnh các nhạc phẩm VN phải có lời mang tính ca tụng người lính hay tính chiến đấu.

    Những nhạc phẩm sặc mùi chiến tranh tâm lý chiến như Lính dù lên điểm, Người ở lại Charlie, Đám cưới nhà binh, Hoa biển, Anh không chết đâu em, Câu chuyện chiếc cầu đã gãy, Kỷ vật cho em, Mùa thu chết v.v.. ra đời......" Hết trích.
    Vì tôi là cư dân Sài Gòn trong một thời gian dài từ thập niên 50 dến 80, nên cũng là nhân chứng thực.
    1/ Theo tôi, nhạc trẻ, nhạc kích động VN từ những năm đầu thập niên 60 là do ảnh hưởng của ban nhạc trẻ " The Beatle " ở nước Anh, và phong trào phản chiến, và khi Hoa Kỳ bắt đầu đưa quân ồ ạt vào VN. Chiến tranh VN triền miên, vô định... khiến tuổi trẻ VN hưởng ứng vào phong trào nhạc trẻ, hippie, tóc dài, râu ria rậm rạp đông đảo, (có điều đàn ông VN ít râu, chỉ tó tóc dài mà thôi), nhưng so với tổng thể âm nhạc Sài gòn thời đó, nhạc trẻ chỉ là một nhúm nhỏ. Đại đa số vẫn là những trăn trở, nhỏ lệ với chiến tranh. ( Trường Kỳ cách đây vài tháng bị tai biến,sau một đêm văn nghệ và qua đời tại Toronto, Canada, thi hài được chở về nhà ở Montreal.)
    2/ Chính phủ Miền Nam Việt Nam (tôi tránh dùng Chính quyền Sài Gòn, vì chính quyền miền nam VN bao gồm từ vĩ tuyến 17, sông Bến Hải, ra tận Phú Quốc, lại bao gồm Hoàng Sa, Trường Sa và cả khu vực Biển đông rộng lớn. Tôi biết trong thời điểm chiến tranh cả hai bên đều muốn văn nghệ sĩ sáng tác những tác phẩm tâm lý chiến phục vụ có ích lợi cho phe mình. Những văn nghệ sĩ miền Nam VN ăn lương nhà nước thì sáng tác những tác phẩm tuyên vận cho đồng bào và một triệu lính Miền Nam là điều dễ hiểu. Thành phần nầy chỉ là thiểu số. Còn đại đa số vẫn sáng tác tự do nên mặc sức đua tài, kể cả nhiều bài hát phản chiến, chống chiến tranh, ủy mỵ, nhiều bài tình ca bất hủ ...... Nhờ thế, nên xuất hiện các nhạc sĩ tài danh, cho mọi thời đại. Tôi cũng thích nghe nhạc ở Miền Bắc trước 1975, các bạn thử giúp tôi tìm những bài hát hay mà không dính liếu đến tuyên truyền, hay các nốt nhạc ảnh hưởng bởi "Bóng hồng Trung quốc" đi..Tôi lấy là lạ là sau 1975 tài sản âm nhạc VN của Miền Bắc trước 1975 cũng biến mất, biệt vô âm tín. Cũng nên biết nhân tài âm nhạc VN ở đâu cũng có. Do vì đâu mà như vậy?. Ông Tố Hữu là một thi sĩ có tài, nhưng những gì ông để lại cho hậu thế là gỉ? Bây giờ người ta phải lo dấu nhẹm. Các văn nghệ sĩ trước 1975 ở miền bắc khác cũng rơi vào trường hợp như vậy. Cũng vì vậy mà nhạc sĩ " Thằng Hèn" Tô Hải lại phủ nhận hết những thành quả mình đạt được trong nửa thế kỷ qua.
    Xin lỗi anh TD, mượn nhà anh để bày tỏ một chút về âm nhạc " Sài gòn trước 1975". Có sai xin các bạn chỉ giáo.

    Trả lờiXóa
  8. @ vannguyen nói :"Xin lỗi anh TD, mượn nhà anh để bày tỏ một chút về âm nhạc " Sài gòn trước 1975". Có sai xin các bạn chỉ giáo."

    Hoan nghênh vannguyen ! Bạn có những đóng góp vào bài nầy rất quý . Cám ơn bạn, mong rằng chúng ta có nhiều dịp trao đổi về việc nầy .

    Trả lờiXóa
  9. Miền Nam hay miền Bắc đều có dòng nhạc không dính líu đến chiến tranh. BL cũng thắc mắc như bạn vậy. Còn nhớ sau giải phóng Bl từng cùng các bạn tập múa bài "Cánh hồng Trung Quốc" (hay "Bóng hồng Trung Quốc" như vannguyen99 nói). Nhận định , đánh giá về một tời đại trong lãnh vực văn học nghệ thuật, theo BL không có đúng sai mà chỉ có quan điểm và tư tưởng. Mọi giá trị văn học nghệ thuật không hề mất đi mà vẫn tồn tại nếu có giá trị đích thực của nó.
    BL mạn đàm vậy nghe.

    Trả lờiXóa
  10. Em nhắc thêm một số bài nè chị, "Tình cho không, Bupbê không tình yêu, Mãi mãi, Tình yêu màu xanh, Dòng sông xanh,... Còn nhiều lắm há chị. Tụi em còn sưu tầm chép tay chuyền nhau lời bài hát bằng tiếng Pháp nữa kìa.
    Bl nhớ quá thời ấy...

    Trả lờiXóa